Kolekcja

W dniu 14 października 1863 roku August hrabia Cieszkowski kupił osadę młyńską w Żabikowie. W latach 1870-1876 na terenie folwarku funkcjonowała Wyższa Szkoła Rolnicza im. Haliny. Szkoła Rolnicza im. Haliny w Żabikowie (dziś Luboń) powstała z inicjatywy Augusta hr. Cieszkowskiego i nosiła imię zmarłej przedwcześnie, w wieku 25 lat, żony założyciela – Heleny z domu Cieszkowskiej (1836-1861). Pierwotnie szkoła miała powstać w Wierzenicy, gdzie w 1861 roku wzniesiono budynek. Ostatecznie, nie bez perturbacji, została powołana w Żabikowie po zakupieniu przez A. Cieszkowskiego dawnej osady młyńskiej „Olszak”, powiększeniu areału na użytek folwarku, jego rozbudowie i przekazaniu Centralnemu Towarzystwu Gospodarczemu (CTG) na cele oświatowe. Ta polska placówka rozwijająca się ambitnie i prężnie, po dwóch latach zyskała status szkoły wyższej. Kształciła kadry przyszłych włościan, zarządców, dzierżawców z terenów nie tylko Wielkopolski, ale także Królestwa Polskiego. Zasięg, wysoki poziom oraz rosnąca renoma szkoły nie podobały się pruskiemu zaborcy. Administracyjnymi metodami wprowadzania kolejnych ograniczeń dla Polaków w ramach programu „Kulturkampf” („walki kulturowej” – wyrażającej się m.in. walką z kościołem katolickim czy językiem polskim) władze niemieckie doprowadziły do konieczności zawieszenia edukacji w tej placówce z dniem 1 października 1876 roku. Pomimo wielu starań, także w samym Berlinie, nie tylko przez A. Cieszkowskiego, szkoły nigdy już nie otwarto. 3 marca 1879 r. walne zgromadzenie CTG podjęło ostateczną decyzję o jej likwidacji. Majątek – folwark żabikowski po szkole Haliny, aktem darowizny z 9 lipca 1919 r., August Cieszkowski – junior, przeznaczył na rzecz powstającego w odrodzonej Polsce Uniwersytetu Poznańskiego, z którego ostatecznie wyrósł dzisiejszy Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu noszący w niedalekiej jeszcze przeszłości imię Augusta hr. Cieszkowskiego.